آزمایش‌های مولکولی
این آزمایش‌ها در دودسته طبقه‌بندی می‌شوند:
آزمایش‌های مبتنی بر اسید نوکلئیک
از آنجائی که شناسایی دقیق و سریع عوامل عفونی از مطالبات مهم جامعه پزشکی می‌باشد، روش‌های مولکولی در موارد زیادی جایگزین روش‌های سرولوژی گشته‌اند. در میان روش‌های مولکولی، روش (PCR) Polymerase ChainReaction و مشتقات آن ازجمله Real-Time PCR گستردگی روزافزونی در شناسایی عوامل عفونت‌زا یافته‌اند، این روش که بر مبنای شناسایی و تکثیر ژنوم میکروارگانیسم‌ها عمل می‌کند، دارای حساسیت (sensitivity) بسیار بالایی در تشخیص عفونت می‌باشد بطوریکه قادر است تعداد بسیار اندک میکروب ها را که با روش‌های دیگر قابل‌شناسایی نیستند، تشخیص دهد.این توانایی در مراحل اولیه عفونت که میکروب با روش‌های دیگر قابل‌تشخیص نمی‌باشد، بسیار ارزشمند است. همچنین این روش دارای ویژگی (Specificity) و نیز سرعت پاسخ‌دهی بسیار بالایی می‌باشد. سرعت پاسخ‌دهی بالا یکی از ضروریات تشخیص برخی بیماری‌های حاد عفونی است که به‌عنوان‌مثال می‌توان به بیماری‌های عفونی مغزی-نخاعی اشاره کرد که تشخیص سریع عامل عفونت کمک مؤثری در درمان بیماران می‌نماید. باروش‌های مولکولی در کم‌ترین زمان ممکن و با دقت بسیار می‌توان تعداد، ژنوتیپ ها و مقاومت دارویی عوامل عفونی را تشخیص داد.
قابل‌توجه است در آزمایشگاه مازندران روش‌های PCR Real-Time , PCR پرکاربردترین روش‌ها جهت تشخیص بسیاری از عوامل عفونی می‌باشند.
آزمایش‌های مبتنی بر مواد سلولی غیر از اسیدهای نوکلئوئیک
این آزمایش‌ها به این دلیل نام‌گذاری شده‌اند که بر اساس شناسایی مواد ژنتیکی میکروارگانیسم که از اسیدهای نوکلئیک (DNA و RNA) تشکیل‌شده است، نمی‌باشند. برای مثال تست‌هایی برای شناسایی:
موادی که میکروارگانیسم‌هامی‌توانند در آن رشد کنند.
آنزیم‌های تولیدشده توسط میکروارگانیسم‌ها (که به میکروارگانیسم‌ها کمک می‌کند سلول‌هارا آلوده کرده یاسریع‌تر در بافت ها پخش شوند).
سایر مواد موجود در میکروارگانیسم (مانند پروتئین‌ها و اسیدهای چرب) که به شناسایی آن کمک می‌کند.
